Najnowocześniejsze w regionie Centrum Kształcenia Zawodowego ma białostocki „Elektryk”.Świetnie wyposażone pracownie umożliwiają realizację zajęć praktycznych na najwyższym poziomie, zachwycając nawet doświadczonych elektryków.
Jakiś czas temu odwiedził mnie znajomy inżynier Marek Rygorowicz i w luźnej rozmowie pochwalił się wizytą w Zespole Szkół Elektrycznych im. prof. Janusza Groszkowskiego w Białymstoku. Teraz jako gość, a dawno, dawno temu (uśmiech) uczęszczał tam, jako uczeń. Podzielił się spostrzeżeniami:
– Zwiedzając sale edukacyjne zauważyłem, że młodzież może ćwiczyć na urządzeniach i systemach elektrycznych i elektronicznych dostępnych aktualnie na rynku i funkcjonujących w otoczeniu, a nie tylko na modelach, budowanych w celu zobrazowania praw i reguł rządzących światem elektroniki – jak to było dawniej. Dostępność nowoczesnych narzędzi i przyrządów pozwala na praktyczne zmierzenie się z problemem, doskonalenie umiejętności (także manualnych), potrzebnych w edukacji zawodowej. W „moich” czasach zajęcia praktyczne odbywały się często w, działających wówczas w regionie, zakładach produkcyjnych, gdzie poznawaliśmy na własnej skórze jaśniejsze i ciemniejsze strony „robotniczego trudu”. Czasem byliśmy używani do prac pomocniczych bardzo „luźno” związanych z kierunkiem edukacji. A może Izba napisałaby o zmianach w praktycznej nauce zawodu?
Rzeczywiście czemu by się nie pochwalić placówką z tak doskonałym wyposażeniem, którego – ponoć – mogłaby pozazdrościć niejedna politechnika. Tak więc… Na Święta Wielkanocne zostawiam was drodzy czytelnicy ze zdalną wycieczką do szkoły. Może czas rodzinnych spotkań będzie dobry na poruszenie przyszłości dzieci czy wnuków. A może pomożemy komuś podjąć decyzję… Jedziemy na Al. Tysiąclecia Państwa Polskiego 14 w Białymstoku.
– Celem Projektu było podniesienie atrakcyjności, elastyczności oraz jakości kształcenia zawodowego w ZSE, zorientowanej na wyposażenie uczniów w kompetencje i kwalifikacje oczekiwane na regionalnym rynku pracy – mówi Anna Niczyporuk, dyrektor Szkoły. – Dzięki temu dostosowaliśmy naszą infrastrukturę do aktualnie obowiązujących przepisów prawa budowlanego, systemów bezpieczeństwa oraz potrzeb szkoły niezbędnych do spełnienia wymagań do kształcenia uczniów.
W nowym budynku o powierzchni ok. 4.200 mkw utworzono i wyposażono 23 pracownie kształcenia zawodowego oraz salę konferencyjną na 200 osób i mniejszą na 20 osób – poniżej zdjęcia. Dokonano zakupu wielu nowoczesnych sprzętów, elementów wyposażenia jako uzupełnienie i unowocześnienie pracowni dydaktycznych. Ich wyposażenie jest zgodne z aktualnymi standardami branżowymi oraz dostosowane do potrzeb współczesnego rynku pracy.
Pracownie elektryczne i elektroniczne wyposażone są w komputery, które umożliwiają pracę z oprogramowaniem do projektowania, symulacji i analizy układów elektrycznych i elektronicznych. Znajdują się w nich również zasilacze laboratoryjne służące do bezpiecznego zasilania projektowanych i testowanych układów, oscyloskopy, które pozwalają na obserwację i analizę przebiegów napięciowych w czasie rzeczywistym, co jest kluczowe podczas diagnostyki i uruchamiania układów, a także generatory funkcyjne, autotransformatory oraz mierniki analogowe i cyfrowe, wykorzystywane do precyzyjnych pomiarów wielkości elektrycznych. Uzupełnieniem wyposażenia są zestawy do budowy prototypów w zakresie branży elektryczno-elektronicznej.
Istotnym elementem pracowni elektronicznych jest także system UniTrain-I firmy Lucas-Nülle – wspomagany komputerowo system szkoleniowo-doświadczalny, przeznaczony do nauki oraz doskonalenia umiejętności w zakresie elektrotechniki i elektroniki. Łączy on rzeczywiste układy laboratoryjne z interaktywnym oprogramowaniem edukacyjnym, co pozwala na prowadzenie kompleksowych szkoleń w trybie symulacyjno-praktycznym. Dzięki temu uczniowie mogą zdobywać wiedzę w sposób intuicyjny, samodzielny i bezpieczny, otrzymując przy tym natychmiastową informację zwrotną.
Wyposażenie pracowni elektrycznych to aparatura zabezpieczeniowa i sygnalizacyjna: wyłączniki nadprądowe, wyłączniki różnicowoprądowe, rozłączniki, kontrolki sygnalizacyjne, przyciski sterownicze, rozdzielnice. Podczas nauki uczniowie korzystają z różnych narzędzi elektrycznych, multimetrów, mierników do pomiaru parametrów instalacji elektrycznych, natężenia oświetlenia, pirometrów. W pracowniach elektrycznych znajdują się również autotransformatory i wiele innych mniejszych i większych urządzeń elektrycznych, a także pomoce wykraczające poza program nauczania. Przykładem są makiety do systemu KNX – międzynarodowy standard komunikacji, który integruje różne systemy zarządzania budynkiem, takie jak: oświetlenie, ogrzewanie i wentylacja. Dzięki interoperacyjności, system KNX może współpracować z produktami wielu różnych producentów, co ułatwia tworzenie spersonalizowanych rozwiązań. Użytkownicy mają możliwość sterowania wieloma różnymi systemami budynkowymi i określania ich zachowania tworząc tym samym inteligentne instalacje budynkowe. KNX jest coraz bardziej popularny na całym świecie, odgrywając kluczową rolę w rozwijaniu inteligentnych budynków oraz domów. W pracowni elektrycznej jest również samodzielnie wykonana przez uczniów szafa sterownicza ze sterownikiem PLC (Programowalne Sterowniki Logiczne). Są one dostosowywane do różnych aplikacji i dzięki programowalności są wszechstronne. Tworzenie własnej szafy pozwala na idealne dopasowanie do specyfikacji projektu. Dzięki zastosowaniu sterowników PLC uczeń może programować różne zachowanie układu zadając sterownikowi parametry wejściowe np. poprzez wciśnięcie umieszczonych w szafie przycisków sterowniczych oraz oprogramować kontrolki sygnalizujące stan/reakcję układu. Przyczynia się to do rozwijania wiedzy i umiejętności w zakresie automatyki. Uczniowie mogą się również zapoznać z modelem bezprzewodowo sterowanych ramion robotycznych, który powstał jako efekt projektu AlphaARM – pomocna dłoń. W pracowni wykorzystywana jest też drukarka 3D – Zortrax M200 Plus.
Po pracowni maszyn i urządzeń elektrycznych do nauczania w zawodach technik elektryk oraz elektryk oprowadza Adrian Roszkowski – nauczyciel praktycznej nauki zawodu.
– Szczególni w pracowni są uczniowie, bo to oni stanowią o jej wartości – mówi. – Natomiast jeśli chodzi o wyposażenie, to mamy wszystko co przewiduje podstawa programowa, a nawet więcej. Dysponujemy potrzebnymi miernikami do pomiarów parametrów instalacji elektrycznych, czy do pomiarów silników niezbędnych nam w pracy. Silników też mamy pełen przekrój, które potrzebujemy na zajęciach plus wszystkie odpowiednie aparaty, zabezpieczenia, przyciski, automatykę w postaci np. przekaźników do podstawowych układów takich jak: przełączniki gwiazda-trójkąt, czujniki zaniku fazy, czujniki kolejności faz, włączniki silnikowe, przemienniki częstotliwości – które nie są zbyt popularne w pracowniach szkolnych ze względu na koszt zakupu. Grupy na zajęciach są maksymalnie dziesięcioosobowe i dysponujemy dziesięcioma w pełni wyposażonymi stanowiskami. Każdy uczeń ma indywidualne stanowisko. Narzędzia to też mocna strona pracowni, począwszy od podstawowych jak: wkrętaki typowe do prac elektrycznych, wkrętaki dynamometryczne, multimetry, aż po wkrętaki precyzyjne, tachometry, pirometry, kamery termowizyjne – elementy które w nowoczesnej pracy elektryka pomagają wykryć usterki. Warto podkreślić, że te wszystkie wymienione narzędzia i aparaty są renomowanych producentów.
Śmiało mogę powiedzieć, że jesteśmy jednym z lepiej wyposażonych Centrów Kształcenia Zawodowego w skali kraju. Projekt zrealizowany w naszej szkole pozwolił podnieść poziom nauczania jeszcze wyżej. Uczniowie po ukończeniu szkoły mogą przejść do pracy z bardzo dużą wiedzą. Oczywiście nie zastąpi ona doświadczenia zawodowego, natomiast jest dużym krokiem naprzód.
W pracowniach informatycznych uczniowie mają do dyspozycji komputery PC klasy i5 z monitorami 24, szafy dystrybucyjne RACK 19, przełączniki zarządzalne – NetGear, TP-Link, Mikrotik, routery SOHO – Asus, TP-Link, routery szerokopasmowe Mikrotik, komputery przenośne typu laptop. W pracowniach informatycznych znajdują się również zestawy komputerowe z elementami do montażu podzespołów, a także zestawy narzędzi sieciowych i narzędzi montażowych.
Pracownia teleinformatyczna wyposażona jest m.in. w: komputery PC klasy i5 z monitorami 24, szafy dystrybucyjne RACK 19, przełączniki zarządzalne – NetGear, TP-Link, Mikrotik, routery szerokopasmowe Mikrotik, centrale telefoniczne IPL, centrale telefoniczne sieciocentryczne, zestawy aparatów telefonicznych. W pracowni teleinformatycznej znajdują się również zestawy narzędzi sieciowych i narzędzi montażowych. Są tam również spawarki światłowodowe i zestawy narzędzi wykorzystywane przez teleinformatyków.
Wyposażenie pracowni graficznych to m.in. komputery Microsoft Surface dedykowane do prac graficznych. Cała powierzchnia ekranu funkcjonuje jak wysokiej jakości tablet graficzny. Pracownie graficzne wyposażone są w drukarki laserowe i atramentowe, skanery, ploter, proofiarkę, czyli urządzenie do sporządzania wydruków próbnych. Znajdują się tam również stanowiska do drukowania 3D. W jednej z sal znajduje się również atelier fotograficzne z aparatami, obiektywami, lampami i ekranami. Są też tam laminarki, gilotyny i zszywacz do prac introligatorskich.
Takie zaplecze dydaktyczne umożliwia skuteczne przygotowanie uczniów do pracy w zawodach technicznych, zwiększa ich szanse na rynku pracy oraz wspiera dalszy rozwój zawodowy uczniów naszej szkoły.
Ponadto w budynku szkoły doposażono sześć pracowni komputerowych, w tym trzy pracownie w komputery Apple iMacc i cztery sale lekcyjne teoretycznych przedmiotów zawodowych elektrycznych i elektronicznych.
Po zrealizowaniu inwestycji Zespół Szkół Elektrycznych, spełnia wymagania ośrodka egzaminowania do przeprowadzania części pisemnej i praktycznej egzaminu zawodowego dla jedenastu kwalifikacji i we wszystkich zawodach kształconych w ZSE, zgodnie z obowiązującymi podstawami programowymi. ZSE dysponuje 44 stanowiskami egzaminacyjnymi dla zawodów technik elektryk, 20 – dla technik elektronik, 50 – technik informatyk i technik teleinformatyk, 10 stanowiskami w zawodzie technik grafiki i poligrafii cyfrowej.
CKZ zostało oddane do użytku w 2023 r. Inwestycja została zrealizowana dzięki projektowi „ZSE w Białymstoku – nowy wymiar edukacji” dofinansowanemu z funduszy Unii Europejskiej. Projekt stanowił element większej inwestycji w ramach projektu zintegrowanego, powiązanej przez wspólny cel, który łączył dwie osie priorytetowe Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020, tj.: Osi Priorytetowej III Kompetencje i kwalifikacje, Działania 3.3 Kształcenie zawodowe młodzieży na rzecz konkurencyjności podlaskiej gospodarki, Poddziałania 3.3.1 Kształcenie zawodowe młodzieży na rzecz konkurencyjności podlaskiej gospodarki oraz Osi Priorytetowej VIII Infrastruktura dla usług użyteczności publicznej, Działania 8.2 Uzupełnienie deficytów w zakresie infrastruktury edukacyjnej i szkoleniowej, Poddziałania 8.2.2 Infrastruktura edukacyjna na obszarze Białostockiego Obszaru Funkcjonalnego. Całkowita wartość projektu to ponad 41 mln zł. Wartość dofinansowania 34,247 mln zł.
Wg rankingu Perspektyw, Technikum Elektryczne w Białymstoku jest na pierwszym miejscu w województwie podlaskim w 2025 r. i uzyskało tytuł Złotej Szkoły 2025. Z raportów rocznych z lat 2019-2023 z monitoringu karier absolwentów, którzy ukończyli branżową szkołę I stopnia, branżową szkołę II stopnia, Technikum Elektryczne Zespołu Szkół Elektrycznych wynika, że 77% absolwentów kontynuuje naukę na studiach wyższych – z czego, również, 77% w dziedzinie nauk inżynieryjno-technicznych.
opracowała Barbara Klem
Zdjęcia: Barbara Klem i archiwum ZSE Białystok
Za miły spacer po Szkole, poświęcony czas i pomoc w pracy bardzo dziękuję Pani Renacie Kukiełko – kierownik szkolenia kursowego Zespołu Szkół Elektrycznych
