Wysokie podwyżki składek członkowskich od 2025r. i nowy Kodeks etyki zawodowej – to najistotniejsze dla członków punkty XXIII Krajowego Zjazdu Sprawozdawczego PIIB.
Tegoroczny Zjazd odbył się 14 i 15 czerwca. W obradach udział wzięło 190 na 207 uprawnionych delegatów, w tym wszyscy z Podlaskiej OIIB, których nasza Izba – ze względu na swoją niewielką liczebność – ma siedmiu.
Oprócz stałych punktów obrad, jak: zatwierdzenie sprawozdań krajowych organów PIIB i udzielenia absolutorium Krajowej Radzie za rok 2023, odbyły się również wybory uzupełniające w składzie Krajowego Sądu Dyscyplinarnego PIIB. Dokonano także zmiany w statucie, polegającej na umożliwieniu zwołania i odbycia krajowych i okręgowych zjazdów sprawozdawczych z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających bezpośrednie porozumiewanie się na odległość. Jednak zjazdy wyborcze nadal będą się odbywały wyłącznie w tradycyjnej formie stacjonarnej.
Największe jednak emocje budziły punkty porządku obrad, które dotyczyły przyjęcia nowego Kodeksu etyki zawodowej członków PIIB, a także zmiany w zasadach gospodarki finansowej PIIB.
Zmiana zasad gospodarki finansowej
W ramach tego punktu delegaci Podlaskiej OIIB zainicjowali dyskusję na temat zmniejszenia uchwalonej przez poprzedni Zjazd w 2023 r. podwyżki składek członkowskich, jaka ma nastąpić od początku 2025 r. Zarówno skala, jak i przyczyny tak znaczącej podwyżki nie zostały ani na Zjeździe w 2023 r., ani przez miniony rok, w wiarygodny sposób uzasadnione. Jednocześnie dynamiczny wzrost wysokości „przeciętnego wynagrodzenia krajowego w sektorze przedsiębiorstw bez nagród z zysku w trzecim kwartale ubiegłego roku” – który będzie podstawą naliczania składek od przyszłego roku spowodował, że w przyszłym roku składki wzrosną o kolejne ok. 47% w stosunku do roku bieżącego.
Andrzej Falkowski zaproponował, aby wskaźniki te zostały przywiązane do poziomu wysokości składek jakie miały miejsce już w 2023 r. Wówczas to, po dziesięciu latach stałej składki wzrosły one o 34% i obecnie nie ma potrzeby, aby ta podwyżka była jeszcze większa, gdyż samo przywiązanie do „średniej krajowej” siłą rzeczy będzie powodowało coroczną podwyżkę – z reguły wyższą niż inflacja. Brak skonkretyzowanego planu na wydatkowanie tak potężnych dodatkowych środków w budżetach izb, a także duże zapasy finansowe, które już dzisiaj są zgromadzone na kontach wielu izb, mogą skutkować nieefektywnym wykorzystywaniem pieniędzy członkowskich.
Większość delegatów zdecydowała jednak, że skala podwyżek pozostanie na przyjętym w 2023 r. poziomie. Dotyczyć one będą nie tylko składek członkowskich, ale również m.in. takich opłat jak:
– opłata administracyjna za ponowny wpis do izby (po okresie zawieszenia lub skreśleniu) – ok. 380 zł zamiast obecnych 100 zł,
– opłata za nadanie tytułu rzeczoznawcy budowlanego – ok. 3.300 zł zamiast obecnych 1.200 zł.
Oprócz podwyżki na starcie nowego systemu opłat, wartości te dodatkowo będą corocznie waloryzowane w oparciu o wskaźniki „przeciętnego wynagrodzenia” publikowane przez GUS.
Jednocześnie w uchwale z bieżącego Zjazdu wprowadzono możliwość zwolnienia część osób z opłaty administracyjnej, np. jeśli skreślenie lub zawieszenie nastąpiło w wyniku ciąży, czy długotrwałego zwolnienia lekarskiego.
Pełna treść uchwał w tej sprawie: z 2023 r. i z 2024 r. (zmiany dotyczą kwestii formalnych)
Nowy kodeks etyki
Zachęcamy do zapoznania się z zupełnie nowym dokumentem jakim jest „Kodeks etyki zawodowej członków PIIB”. Zastąpił on dotychczasowy „Kodeks zasad etyki zawodowej członków PIIB” i obowiązuje wszystkich członków PIIB od 14 czerwca 2024 r.
Należy pamiętać, że zgodnie z art. 41 pkt 2 ustawy o samorządach zawodowych architektów oraz inżynierów budownictwa – członek izby jest obowiązany przestrzegać zasady etyki zawodowej. Za brak przestrzegania tego obowiązku może ponieść szereg konsekwencji, o których mowa w art. 54 ustawy – ze skreśleniem z listy członków izby włącznie.
Warto zauważyć, że nowy Kodeks w Rozdziale 2 pkt 2 zawiera m.in. zakaz uchybiania godności samorządu zawodowego. Jest to dalece nieprecyzyjny zapis i raczej niespotykany w podobnych dokumentach innych zawodów zaufania publicznego, które ograniczają się do zakazu uchybiania godności wykonywanego zawodu, a nie instytucji samorządu zawodowego. Ze względu na charakter tego zapisu może on być wykorzystywany do próby ograniczania dopuszczalnej krytyki samorządu zawodowego.
Z kolei w Rozdziale 8 pkt 4 zakazuje się członkowi Izby prezentowania swojego stanowiska jako stanowiska PIIB lub OIIB oraz prowadzenia w ich imieniu aktywności medialnej bez upoważnienia odpowiednio: prezesa PIIB lub przewodniczącego Okręgowej Rady właściwej OIIB. Czytanie tego przepisu wprost prowadzi do wniosku, że chodzi o zakaz niedozwolonego podszywania się przez członka Izby pod przedstawicieli organów PIIB. Jednak w takiej sytuacji przepis ten byłby zbędny, gdyż już przepisy Kodeksu karnego zakazują takiego zachowania i przewidują za nie nawet karę pozbawienia wolności od sześciu miesięcy do ośmiu lat.
Wobec powyższego powstaje wątpliwość czy skutkiem tego przepisu nie będzie wykorzystywanie go do ograniczania swobodnej aktywności medialnej członków izb, którzy nie pełnią funkcji w organach samorządu. Np. projektant lub kierownik budowy nie mógłby – bez zgody prezesa – napisać artykułu lub udzielić wywiadu jako członek PIIB, w którym dzieliłby się swoimi doświadczeniami zawodowymi, czy choćby chciał skorzystać z prawa dopuszczalnej krytyki samorządu zawodowego.
Wszystkie uchwały podjęte na Krajowym Zjeździe PIIB.
Andrzej Falkowski, wiceprzewodniczący Okręgowej Rady POIIB
