Podlaska OIIB przygotowuje się do kwietniowego Zjazdu Sprawozdawczego. Organy Izby podsumowały swoją pracę w 2023 r., która zostanie wkrótce poddana ocenie delegatów.
Pierwszy kwartał to dla samorządu zawodowego inżynierów okres sprawozdawczy. Jak zatem minął rok? Zacznijmy od cyfr. Według stanu na koniec 2023 r. Podlaska Okręgowa Izba Inżynierów Budownictwa liczyła 3.834 „czynnych” członków, w tym 454 kobiety i 3.380 mężczyzn. Plasuje to ją na 14. miejscu na 17 izb okręgowych, które łącznie na koniec 2023 r. zrzeszały 118.649 członków.
– Ta liczba czyni Polską Izbę Inżynierów Budownictwa jednym z największych samorządów zawodowych w kraju utworzonych na mocy ustawy – mówi Krzysztof Ciuńczyk, przewodniczący Okręgowej Rady POIIB. – Nasz głos i rola w szeroko pojętym budownictwie są coraz bardziej zauważane. Uczestniczymy w procesie opiniowania aktów prawnych i chociaż nie zawsze stuprocentowo przekłada się to na wprowadzane zmiany, to jednak znajdziemy szereg przykładów zmian zgodnych z naszymi inicjatywami. Coraz szerzej współpracujemy i rozmawiamy z miejscowymi organami nadzoru budowlanego, uczelniami technicznymi, a także ze stowarzyszeniami: PZITS, PZITB i SITK w zakresie integracji. Ale Izbę tworzą ludzie, więc poza funkcją Izby jako reprezentanta interesów zawodowych nie da się pominąć jej udziału w integracji środowiska. Od lat nad tym pracujemy. Dlatego też za wydarzenie pozytywne do odnotowania z ubiegłego roku uważam organizację Balu inżyniera. Cieszył się on pozytywnym odzewem również w tym roku. W 2023 r. podjęliśmy również decyzję o organizacji we wrześniu br. Dnia Inżyniera. Być może także i to wydarzenie wpisze się w stały kalendarz wydarzeń izbowych, obok Dnia Dziecka i Dnia otwartego.
Wracając do statystyk, należy odnotować, że zarządzająca podlaskim samorządem Rada POIIB zebrała się pięć razy i podjęła 27 uchwał, a Prezydium – sześć razy i podjęło dwie uchwały. Ponadto 21 razy spotkały się Zespoły orzekające Rady, wydając w sumie 484 uchwały w sprawach związanych z przynależnością (przyjęcia, skreślenia, zawieszenia), a Komisja Kwalifikacyjna rozpatrzyła 205 wniosków o nadanie uprawnień i wydała 182 decyzje w tej sprawie.
Działalność Rady
W kwietniu 2023 r., w formie zdalnej, odbył się XXII Zjazd delegatów, który zatwierdził sprawozdania organów Izby, udzielił Radzie absolutorium i przyjął budżet, akceptując tym samym plan działania organów Izby na 2023 r.
Na Zjazd delegaci złożyli dziesięć wniosków, którymi zgodnie z regulaminem zajęła się Okręgowa Rada. Jej Prezydium odrzuciło dwa wnioski: jeden dotyczący wprowadzenia zmiany dotyczącej umożliwienia praktyki zawodowej do uprawnień przy czynnościach inspekcyjno-kontrolnych (pod kierunkiem inspektora nadzoru inwestorskiego) oraz drugi – zmierzający ku zwolnieniu z uzyskania pozwolenia na budowę w przypadku wykonania zewnętrznej instalacji elektrycznej do budynku. Przedłożono je potem Izbie Krajowej, która również oceniła je negatywnie.
Pozostałe inicjatywy, którym nadano dalszy bieg dotyczyły:
1) likwidacji punktu informacyjnego Podlaskiej OIIB w Łomży – Okręgowa Rada zlikwidowała punkt 1 lipca 2023 r.,
2) usunięcia prywatnych lub firmowych publikacji z wykazu norm obowiązujących na egzaminie – Krajowa Komisja Kwalifikacyjna PIIB przychyliła się do wniosku, zaznaczając, że dotyczyło to tylko jednej pozycji,
3) udostępnienia przez PIIB norm zakładowych ZN-96/TPSA w portalu dla wszystkich członków i kandydatów na członków Izby – realizacja zależy od Krajowej Rady, która może zadecydować o zakupie,
4) udostępnienia przez PIIB Środowiskowych Zasad Wyceny Prac Projektowych w portalu dla wszystkich członków Izby – Krajowa Rada wskazała, że podobny wniosek jest w trakcie realizacji i w oparciu o informacje z siedmiu izb okręgowych, które mają taki dostęp rozpoznawany jest stopień wykorzystania,
5) opracowania przez Krajową Komisję Kwalifikacyjną PIIB szczegółowych wytycznych dotyczących sposobu odbywania praktyk zawodowych – Krajowa Rada PIIB wniosek odrzuciła wskazując, że Komisja nie jest upoważniona do opracowania takich wytycznych,
6) dodania na portalu PIIB formularza o wpis do bazy e-CRUB osobom, które nabyły uprawnienia przed 1 stycznia 1995 r. i są członkami samorządu zawodowego – Krajowa Rada PIIB miała skierować do realizacji,
7) zobowiązania Okręgowej Rady POIIB do corocznego organizowania spotkań Budowlani Łomża – OR POIIB przyjęła do realizacji, ale z uwagi na brak zainteresowania wśród członków z terenu Łomży w roku 2023 nie zorganizowano takiego wydarzenia,
8) zawarcia umowy umożliwiającej korzystanie przez pracowników i członków Izby z aktywności sportowych na preferencyjnych zasadach – uznano za będący w trakcie realizacji z uwagi na podjęcie w kwietniu 2023 r. działań w tym zakresie przez Polską Izbę – obecnie członkowie Izby mają możliwość wykupienia kart sportowych.
Podobnie jak w latach poprzednich Izba czynnie uczestniczyła w procesie legislacyjnym – jej organy, ze szczególnie aktywnym udziałem pracującego przy Radzie POIIB Zespołu Prawno-Regulaminowego – opiniowały propozycje zmian do kilkunastu projektów aktów prawnych, w tym:
– rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii w sprawie metodologii wyznaczania charakterystyki energetycznej budynku lub części budynku oraz sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej,
-rozporządzenia MRiT zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie,
– ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ulepszenia środowiska prawnego i instytucjonalnego dla przedsiębiorców,
– rozporządzenia MRiT zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego,
– rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie uzgadniania projektu zagospodarowania działki lub terenu, projektu architektoniczno-budowlanego, projektu technicznego oraz projektu urządzenia przeciwpożarowego pod względem zgodności z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej,
– rozporządzenia w sprawie sposobu ustalania wymagań dotyczących nowej zabudowy i zagospodarowania terenu w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,
– ustawy o zmianie ustaw w celu wsparcia odbiorców energii elektrycznej, paliw gazowych i ciepła oraz niektórych innych ustaw,
– wniosek Ministerstwa Rozwoju i Technologii dotyczący propozycji rozwiązań prawnych w zakresie poprawy bezpieczeństwa konstrukcji i użytkowania hal pneumatycznych oraz hal z obudową pneumatyczną.
– Obowiązkiem Izby jest reprezentowanie i ochrona interesów zawodowych członków Izby – mówi Krzysztof Ciuńczyk. – Od kilku lat funkcjonuje w Izbie możliwość zgłoszenia naruszenia interesu zawodowego oraz uzyskania od Izby pomocy prawnej w zakresie przepisów prawa budowlanego oraz okołobudowlanych. Członkowie Izby, którzy napotykają na problemy w wykonywaniu pracy zawodowej związane z wymogami lub niejasnymi interpretacjami prawnymi organów, mogą zgłaszać się do Izby, gdzie sprawy te są wnikliwie analizowane i podejmowana jest decyzja o dalszych krokach. Czasem są to stanowiska Izby w danej kwestii prawnej, innym razem wystąpienia pisemne o charakterze interwencyjnym do ministerstw czy organów administracji architektoniczno-budowlanej. W związku z dużym zainteresowaniem członków przebudowano nawet stronę Izby, wyodrębniając działalność Zespołu zajmującego się tymi kwestiami.
W 2023 r. rozpatrzono dwa zgłoszenia dotyczące naruszenia interesu zawodowego oraz 41 wniosków dotyczących interpretacji przepisów prawa. W odpowiedzi na zapytania członków izby dotyczące interpretacji przepisów prawa wydano stanowiska m.in. odnośnie:
– prawnych obowiązków kierownika budowy w trakcie jego nieobecności,
– pomiaru rezystencji uziemienia oraz izolacji,
– nowych obowiązków w zakresie świadectw energetycznych,
– zakresu projektu budowlanego obiektów liniowych,
– przygotowanie dokumentacji odbiorowej do nadzoru budowlanego,
– zasadności postanowienia starostwa o uzupełnienie zgłoszenia dotyczącego budowy sieci wodociągowej,
– uprawnienia do wykonywania kontroli stanu technicznego placów zabaw,
– granicy dopuszczalnego odstępstwa od projektu zagospodarowania terenu,
– terminu obowiązkowych wymian podzielników i wodomierzy na urządzenia ze zdalnym odczytem,
– zgodności wykonanych robót z warunkami technicznymi dotyczącymi kotłowni,
– sposobu weryfikacji wykonanych robót pod kątem usterek,
– terminu wystawiania elektronicznych wersji protokołów okresowej kontroli przewodów kominowych,
– uprawnienia do podpisywanie projektu architektoniczno-budowlanego,
– hierarchii i wykładni przepisów prawa,
– przeglądów okresowych instalacji wentylacji nawiewno-wywiewnej,
– zmiany klasy drogi przy przebudowie drogi powiatowej,
– stosowania kabli bezhalogenowych,
– pojęcia „sztuki budowlanej”,
– interpretacji przepisów dotyczących ustawy o efektywności energetycznej,
– interpretacji art. 62 ustawy Prawo budowlane – okresowych kontroli stanu technicznego,
– interpretacji przepisów dotyczących skrajni jezdni,
– zakresu odpowiedzialności inżyniera budownictwa.
W wyniku pracy Zespołu Prawno-Regulaminowego skierowano stosowne wystąpienia do organów:
– Ministra Rozwoju i Technologii – w sprawie wydania opinii na temat praktyki stosowania przepisów związanych z projektami budowlanymi sieci energetycznych, które obejmują zakresem kontenerowe stacje transformatorowe,
– Ministra Infrastruktury – w sprawie wydania stanowiska w kwestii stosowania § 79 ust.1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 24 czerwca 2022 r. w sprawie przepisów techniczno-budowlanych dotyczących dróg publicznych z zakresie obligatoryjności jego stosowania do wszystkich klas dróg oraz możliwości zmiany szerokości obustronnych pasów bezpieczeństwa wynoszących 0,50 m przy projektowaniu dróg publicznych,
– Ministerstwa Infrastruktury – w sprawie opóźnień w sposobie uzgadniania dokumentacji projektowej,
– Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego – w sprawie ujednolicenia wymagań organów nadzoru budowlanego dotyczących wzorów formularzy stosowanych w procesie budowlanym,
– Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Białymstoku – w sprawie wątpliwości co do treści wzoru oświadczenia kierownika budowy dołączanego do zawiadomieniu o zakończeniu budowy wymaganego przez ten Urząd,
– Starosty Zambrowskiego – w sprawie żądania przez pracowników urzędu dołączania do wniosku o pozwolenie na budowę projektu architektoniczno-budowlanego w przypadkach, gdy przedmiotem wniosku jest sieć uzbrojenia terenu, zwolniona z obowiązku opracowania tego elementu projektu budowlanego.
Ponadto na bazie ustaleń XVII Konferencji Technicznej nt. „Koordynacji usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu”, w której uczestniczyli członkowie Rady, Zespół Prawno-Regulaminowy zainicjował działania zmierzające do opracowania projektu zmian przepisów w zakresie funkcjonowania narad koordynacyjnych. W efekcie w listopadzie 2023 r. rozpoczęto rozmowy z organizacjami naukowo-technicznymi na poziomie krajowym (PZITS, SEP, SGP, SITK) mające na celu opracowanie wspólnego projektu zmian przepisów w zakresie narad koordynacyjnych, przygotowanego przez środowisko inżynierów budownictwa i geodetów.
Przedstawiciele Izby brali ponadto udział w pracach działającej przy Prezydencie Miasta Białegostoku Miejskiej Komisji Urbanistyczno-Architektonicznej, w Podlaskiej Radzie ds. Bezpieczeństwa Pracy w Budownictwie, działającej przy Okręgowym Inspektorze Pracy w Białymstoku oraz pracach Komisji ds. Dostosowania Przestrzeni Miejskiej Miasta Białystok.
Przez cały rok 2023 za pośrednictwem poczty elektronicznej do „czynnych” członków przesyłane były informacje o nadchodzących zmianach aktów prawa związanych z budownictwem oraz informacje o szkoleniach.
Doskonalenie zawodowe
W okresie sprawozdawczym Izba zorganizowała 24 szkolenia, w tym stacjonarne i w formie on-line. POIIB wydała na ten cel w okresie sprawozdawczym 52.257,00 zł brutto. W 2023 r. z 304 szkoleń organizowanych na Portalu PIIB przez wszystkie okręgowe izby w okresie sprawozdawczym skorzystało 1.992 członków POIIB natomiast z 152 retransmisji skorzystało 882 członków POIIB. Liczba szkoleń organizowanych na Portalu przez POIIB: siedem i dwie retransmisje.
Imprezy integracyjne
W ramach imprez integracyjnych organizowanych przez POIIB odbył się Bal inżyniera, Dzień Dziecka, Rajd rowerowy trasami po Łomży i okolicach oraz zorganizowane przez okręg łomżyński spotkanie opłatkowe.
Samopomoc
W okresie sprawozdawczym wpłynęły cztery wnioski o zapomogi z tytułu śmierci członków, wpłynął tylko jeden wniosek o dofinansowanie z tytułu wspierania doskonalenia zawodowego członków. W sumie, w okresie sprawozdawczym przyznano cztery zapomogi na łączną kwotę 16.000 zł oraz udzielono wsparcia z tytułu doskonalenia zawodowego w kwocie łącznej 200 zł.
Nagrody, wyróżnienia
W 2023 r. Izba święciła kolejne sukcesy w X Mistrzostwach Polski w brydżu sportowym PIIB organizowanych przez Śląską OIIB, zdobywając pierwsze miejsce w turnieju par na max-y, trzecie i czwarte miejsce w punktacji długofalowej. Była to sukces podlaskiej grupy brydżowej w składzie: Andrzej Balunowski, Andrzej Błachno, Janusz Karpowicz i Piotr Andrzej Nowara.
Polska Izba przyznała członkom Podlaskiej OII sześć Srebrnych odznak honorowych, które otrzymali: Karol Paweł Mor, Tomasz Kamiński, Tomasz Konrad Olewiński, Wojciech Sadowski, Adam Sawicki, Tomasz Surowiec oraz dwie Złote – Krzysztof Ciuńczyk i Marek Gwiazdowski.
Uprawnienia budowlane
Ilość złożonych w 2023 r. wniosków o nadanie uprawnień budowlanych wyniosła 205. Okręgowa Komisja Kwalifikacyjna POIIB zorganizowała egzamin pisemny dla 222 osób, a kolejny etap, czyli egzamin ustny dla 214, w rezultacie nadając 182 uprawnienia budowlane.
Nie obyło się również bez wpisanych już w stały kalendarz Izby uroczystości wręczenia tych ważnych decyzji, które odbyły się 30 czerwca i 15 grudnia. Ponadto Komisja przeanalizowała pięć odwołań od swoich decyzji i wydała szereg opinii na temat treści uprawnień budowlanych.
Odpowiedzialność zawodowa i dyscyplinarna
W 2023 r. Rzecznik prowadził 20 postępowań, w tym dziesięć spraw z lat ubiegłych. Z dziesięciu skarg, które wpłynęły do Rzecznika w 2023 r. trzy miały charakter dyscyplinarny, a siedem dotyczyło odpowiedzialności zawodowej w budownictwie. W efekcie przeprowadzonych postępowań zakończono jedenaście postępowań: skierowano dwa wnioski o ukaranie z tytułu odpowiedzialności zawodowej i jeden wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego do Sądu Dyscyplinarnego POIIB, umorzono dwa postępowania dyscyplinarne i trzy – zawodowe, jedną sprawę przekazano według właściwości rzecznikowi innych izb, a w jednym przypadku przekazano informacje właściwym instytucjom, stwierdzając brak podstaw do prowadzenia postępowania.
Sprawy wniesione w 2023 r. dotyczyły:
– kierowników budów (5),
– osób sporządzających opinie techniczne (4),
– kosztorysanta (1).
Wniesione i prowadzone w 2023 r. sprawy w rozbiciu na specjalności uprawnień budowlanych przedstawiają się następująco:
– specjalność konstrukcyjno – budowlana (9),
– specjalność instalacyjna elektryczna (1).
Jak widać, większość skarg, podobnie jak w latach ubiegłych dotyczyła członków Izby w branży konstrukcyjno-budowlanej i wiązała się z pełnieniem funkcji kierownika budowy. Odnosząc się natomiast do meritum prowadzonych postępowań, zgłaszane zarzuty dotyczyły niedbałego wykonywania funkcji technicznych, dopuszczania przez kierowników budowy do odstępstw od zatwierdzonego projektu budowlanego, nieprawidłowego prowadzenia dokumentacji budowy a także nierzetelności i zachowań nieetycznych przy sporządzaniu ocen technicznych.
Sprawy, w których Rzecznik skierował wnioski o ukaranie dotyczyły rażących zaniedbań obowiązków przez kierowników budów, kierowania budową w sposób sprzeczny z projektem zasadami wiedzy technicznej i bez dochowania należytej dbałości o jakość robót, prowadzenia dziennika budowy w sposób, który nie odzwierciedlał przebiegu robót. Jednym z zarzutów było dopuszczenie się przez członka Izby wykroczenia polegającego na wykonywaniu robót niezgodnie z projektem stwierdzonego mandatem karnym przez organ nadzoru budowlanego. W innej sprawie, zakończonej wnioskiem o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego członkowi Izby zarzucono naruszenie zasad „Kodeksu etyki zawodowej członków Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa” przy sporządzeniu opinii technicznej.
Do Sądu Dyscyplinarnego Podlaskiej OIIB w roku 2023 wpłynęły dwa wnioski o ukaranie w trybie odpowiedzialności zawodowej w budownictwie oraz jeden wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego. Została zakończona jedna sprawa z tytułu odpowiedzialności zawodowej w budownictwie, która wpłynęła w 2022 r. OSD orzekł:
– w jednej sprawie z zakresu odpowiedzialności dyscyplinarnej członka Izby ukarano upomnieniem i nałożono na niego obowiązek uiszczenia zryczałtowanych kosztów postępowania dyscyplinarnego;
– w trzech sprawach z zakresu odpowiedzialności zawodowej członków Izby ukarano upomnieniem.
Działalność organów w ciągu 2023 r. sprawdzała Okręgowa Komisja Rewizyjna, przeprowadzając łącznie osiem szerokich kontroli tematycznych, w tym budżetu, w rezultacie oceniając pracę organów w tym zarządzanie finansami Izby przez Radę pozytywnie. Kontrole takie w stosunku do 2023 r. zakończyły się również w marcu bieżącego roku. Od lat poprzedzają one Zjazd delegatów gdyż są podstawą do wystąpienia przez Komisję do Zjazdu o udzielenie Radzie Izby absolutorium.
O komentarz poprosiliśmy przewodniczącego Rady POIIB:
– Podsumowując miniony rok, według własnego rankingu jako przewodniczącego Rady i członka Izby za pozytywne wydarzenie uważam organizację pierwszego balu karnawałowego inżynierów i zawarcie pierwszych umów z uczelniami technicznymi. Dobrze oceniam także rozwój mediów Izby. Cieszy mnie nowoczesna, estetyczna strona internetowa, aktywny facebook oraz nowa formuła „Budownictwa i Architektury Podlasia”, jako portalu, który w założeniu ma być na bieżąco z wydarzeniami w Izbie i na budowach Podlasia. Myślę, że przyjęliśmy dobrą formę dotarcia do ludzi. A to, że nasi członkowie są otwarci na nowoczesność, widać także w statystykach aktywowanych kont w portalu PIIB oraz ilości użytkowników norm.
Monika Urban-Szmelcer
Opracowano na podstawie: sprawozdań OR POIIB, OKK POIIB, OROZ POIIB, OSD POIIB i OKR POIIB za 2023 r., statystyk liczbowych członków sporządzonych przez Polską Izbę Inżynierów Budownictwa i zestawień wyników egzaminów w POIIB
